Artık inanırlığı kalmasa da resmi bilgi kullanacağız. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart sonu prestijiyle Finansal Yatırım Araçlarının Gerçek Getiri Oranları datalarına bakıyoruz.
Mart ayında yatırım araçlarının getirilerine bakarsak, tüketici enflasyonunu da çıkarırsak (yani gerçek olarak); en yüksek getiriyi yüzde 1.45 ile külçe altın sağladı. Kur Muhafazalı Mevduat baskısı altındaki ABD Doları ve Euro yüzde 1.5 civarında ziyan ettirdi. Mart ayında borsa da yüzde 1.40 kazandırsa da İstanbul Borsası’nın son günlerdeki hali malum… BİST 100 endeksi son bir ayda 5.150 puandan 4.400 puana indi.
Enflasyonun yüzde 43.7, Merkez Bankası siyaset faizinin yüzde 8.5 olduğu (Eksi yüzde 35.2 gerçek faiz uyguluyoruz, dünyada görülmemiş bir durum) bir ortamda yatırım aracı olarak mevduat faizini geçelim. Döviz kurlarını denetim altına almak için uydurulan ucube sistem; Kur Muhafazalı Mevduat yatırım dünyasına şimdilik taraf veriyor.
Ama maliyeti ne diyecek olursanız; Kur Muhafazalı Mevduat için devletin kasasından toplamda 181.5 milyar lira çıktı. Bu kabaca 9 milyar dolar eder. Bu parayla neler yapılırdı derseniz: Binlerce kişiyi çalıştıracak 3 tane araba fabrikası, tekrar 3 tane Çanakkale köprüsü ve otoyolları, iki tane Atatürk Barajı ya da iki tane petrol ve petrokimya rafineri tesisi…
Bir de aklım almıyor, Türkiye bu kadar mı fakir ya da maharetsiz; zelzele bölgesinde vatandaşlarımız hâlâ çadırlarda yaşıyor. 501 bin çadıra karşılık yalnızca 30 bin konteyner konut var. Bu 9 milyar dolar ile sarsıntı bölgesi için, mobilyalı ve nakliyesi ile 7.5 milyon konteyner konut alınabilir. Ya da gerekli konut sayısının yarısı 250 bine yakın konut inşa edilebilir.
2023 ALTININ YILI OLACAK GİBİ…
Konumuz altına dönelim: Neden yükseliyor, daha da yükselir mi? Merkez bankaları niye bu kadar ağır altın alımı yapıyor?
TÜİK datalarını bırakalım; en çok alınıp satılan yatırım araçlarından biri olan Cumhuriyet Altını ile devam edelim. 5 Mayıs prestijiyle fiyatını 9.306 ile olarak alırsak, son bir ayda nominal olarak (enflasyonu dışlamadan) yüzde 11.1 kazandırdı. Cumhuriyet Altını son 3 ayda yüzde 22.7, son bir yılda ise yüzde 54.5 kazandırdı.
Yılbaşından 5 Mayıs’a kadar olan periyotta ise, gram altın yüzde 24.7, Cumhuriyet Altını yüzde 27.3 kazandırdı. Yılbaşından bu yana borsa yüzde 20 kaybettirdi. Dolar bazında ons altın ise yüzde 11 paha kazandı.
TÜRKİYE’NİN ALTIN TALEBİ BEŞE KATLANDI
Sadece merkez bankaları değil, kişisel yatırımcının altın talebi de inanılmaz noktalara erişti. Tasarruf sahipleri enflasyona ve belirsizliğe karşı altını inançlı liman olarak kabul ederek yatırımlarını artırıyor. Tasarruf sahiplerinin altın yatırımı tarihi düzeylere çıktı.
Dünya Altın Kurulu bilgilerine nazaran, 2023 yılının birinci 3 ayında Türkiye’nin altın talebi geçen yılın birebir periyoduna nazaran 5’e katlandı. Bir evvelki çeyrek yıla nazaran ise altın talebinde yüzde 32’lik artış izlendi.
İlk çeyrekte Türkiye’nin yatırım hedefli külçe ve sikke formundaki altın yatırımı birinci kere 50 tona ulaşarak rekor kırdı. Birebir periyotta global talep 302 ton olarak gerçekleşirken, Türkiye birinci çeyrekte global talebin altıda birini tek başına gerçekleştirmiş oldu.
Türkiye’nin mücevherat maksatlı altın talebi birinci çeyrekte (ki bu da yatırım sayılır) yıllık bazda yüzde 20 artarak 9 ton oldu. Çeyrek yıldan çeyrek yıla karşılaştırmada ise yüzde 10 düşüş var, bu da Şubat ayındaki büyük zelzelelerin tesiri…
MERKEZ BANKALARI DA ALTIN STOKLUYOR
Bireysel yatırımcıda değil, merkez bankalarının altına olan talebinde de Türkiye göze batıyor. Bu yılın birinci çeyreğinde Merkez Bankası net 30 altın satın aldı. Türkiye, birinci çeyrekte Singapur ve Çin’den sonra en çok altın alan üçüncü ülke oldu.
Ancak Ocak ve Şubat ayında 45 ton alıma karşılık Mart ayında 15 ton satış yaptı. Merkez Bankası Kasım 2021’den bu yana birinci kere altın satıyor. Rezervler uygunca azalınca, eldeki altın stoklarına başvurdu ve satış eğilimi hala sürüyor. Merkez Bankası 3 Mart-28 Nisan devrindeki sekiz haftada 100 tonun üzerinde altın sattı.
Türkiye, 2023 birinci çeyrek prestijiyle 572 ton ile en çok altın rezervi olan 11’incü ülke durumunda… Dünyada en çok altın rezervi 8.133 ton ile ABD, 3.354 ton ile Almanya, 2.452 ton ile İtalya’da var.
SON 5 YILDA EN ÇOK ALTIN ALAN İKİNCİ ÜLKEYİZ
2022 yılında en çok altın alan ülke 147.5 ton ile Türkiye oldu. Bizi 62 ton ile Çin, 45 ton ile Mısır izledi. Son 5 yılda en çok altını 460 ton ile Rusya aldı. Rusya’nın akabinde 340 ton ile Türkiye geliyor. Çin 238, Hindistan 161, Kazakistan 127 tonla birinci beş sırada bulunuyor.
Merkez bankalarının ağır altın alımının temel nedeni, global belirsizliğin ve çatışmaların artmasının yanında, doların rezerv para olarak giderek zayıflayan pozisyonu ve merkez bankalarının rezervlerde çeşitlendirmeye gereksinim duyması…
Kaynak: Dünya Altın Kurulu ALTIN FİYATLARI DAHA NE KADAR YÜKSELEBİLİR?
Peki altın fiyatları neden yükseliyor, ne olacak? Artmaya devam edecek mi? Karşılığı kolay; talep bu türlü olduğu sürece, evet…
Son günlerde altın fiyatlarını seyrini kısaca gözden geçirelim: Altın 2023 yılında şeker (yüzde 35 arttı) ve gümüşten sonra (yüzde 15) en çok artan üçüncü emtia oldu.
Altının onsu geçen haftaya 2 bin dolardaki kritik barajın altında başladı ve 2.085 dolara kadar çıktıktan sonra haftayı 2.024 dolardan kapattı. Velhasıl, Mart artasından beri 2 bin dolar civarında oynayan, 2.010 doların üzerinde kapandığı sayılı günler olan altın, geçen hafta sert dalgalanmalara karşın güçlü bir performans sergiledi. Altının, 2.012 ve 20.25 dolarda takviye noktaları ile 2.071, 2.084 ve tabi 2.100 dolarda direnç düzeyleri var.
Altın neden yükseliyor?
Altın, tarihî olarak enflasyona karşı bir müdafaa, denizler dalgalandığında inançlı bir liman ve yatırım varlıklarını çeşitlendirmenin bir yolu olarak görülür. Dünyada ise, altına talep oluşturacak birçok faktör var; Ukrayna savaşı, Üçüncü Dünya Savaşı ihtimali, yüksek enflasyon ortamı, banka iflaslarıyla sinyalleri alınan büyük bir finansal kriz meçhullüğü, borsalarda sert düşüşler beklentisi, dünya iktisadında önemli bir sakinlik ihtimali vd…
UZUN VADEDE 2.500 DOLARIN ÇOK ÜZERİNİ BEKLEYENLER VAR
Portföylerde altın bulundurmayı artan belgisiz risklere karşı şahane bir müdafaa olarak gören birden fazla uzman, altında şimdi tepeyi görmediğimizi savunarak “Jeopolitik gerginlik, enflasyonun ve iktisadın belirsizliğini müdafaası nedeniyle altın fiyatları yükselmeye devam edebilir. Tepe uzun vadede 2.000 – 2.500 doların çok üzerinde olabilir” diyorlar.
Örneğin, Bank of America’nın yıl içinde 2.500 dolar üzere bir beklentisi var. Altın fiyatları Şubat ortasından itibaren 1.804 dolar düzeyinden başlayarak yükselişe geçmişti.
GEÇEN HAFTA NEDEN TARİHİ TEPEYE ÇIKILDI?
Geçen haftaki hareketliliğin nedeni ise; ABD Merkez Bankası’nın hafta ortasında 25 baz puanlık faiz artımına karşılık, para siyaseti sıkılaştırma programının da artık sona gelindiği iletisi vermesi oldu. Faiz artırımı yapan Avrupa Merkez Bankası da (ECB) bu tarafta bildiri verdi.
FED, son kararıyla Mart 2022’den beri 10. faiz artışı yaptı ve faizleri yüzde 5.00-5.25 aralığına çıkardı. Bu oran, son 16 yılın en yüksek faizi olarak kayıtlara geçerken, FED faiz artışlarının sonuna gelinmiş olabileceği sinyalini verdi. FED’in açıklamalarını pahalandıran piyasa, bundan sonra faiz artırımı beklemediği üzere bir müddet sonra kademeli olarak faiz indirimlerinin başlayacağını öngörüyor. Bu da altına yarayacak bir gelişme…
Diğer yandan ABD’de bölgesel bankalar krizi sürüyor, birçok küçük bankanın payları keskin bir biçimde bedel yitiriyor. Bilhassa, Kaliforniya merkezli PacWest Bank, Tennessee merkezli First Horizon, Phoenix merkezli Western Alliance Bank’ın payları yüzde 40-50 gerilerken, vakit zaman paylarda sürece orta verildi.
Bu gelişmeler nedeniyle, Perşembe günü altının onsu 2.085 dolar ile tüm vakitlerin en yükseğine çıktı.
YÜKSELİŞ DEVAM EDECEK Mİ?
Cuma günkü düşüş ise, işsizlik bilgilerinin beklentilerden uygun gelmesinden kaynaklandı. Nisan ayında ABD’de tarım dışı istihdam 253 bin arttı. Beklenti 180 bindi. Ülke genelinde işsizlik oranı da yüzde 3.4’le 1969’dan beri en düşük seviyeye geriledi. Bu sakinlik beklentisinin soğumasına neden oldu. Borsalar yükselişe geçti. Dow Jones 540 puan arttı fakat haftayı yüzde 1.5 ziyanla kapattı.
Bunun üzerine, altının onsu bir günde yüzde 1.5 gerileyerek 2.024,80 dolardan haftayı kapattı. Uzmanlar, bu düşüşü süreksiz olarak kıymetlendiriyor ve altının yine yükselerek tarihi dorukları test edebileceğini savunuyor.