Sahil yerleşkesi olarak bilinen, Antik Çağ’daki ismi de ‘Anaia’ olan Kadıkalesi’ndeki hafriyatlar, Aydın Arkeoloji Müzesi başkanlığı tarafından yürütülüyor.
Kuşadası Körfezi’nin büyüleyici görünümüne sahip Kadıkalesi, yan yana bulunan mescit ve kilise yapısıyla da dikkat çekiyor.
Geçmişi 5 bin yıl öncesine uzanan Kadıkalesi’ndeki hafriyatlarda bugüne kadar Prehistorik periyoda ilişkin pişmiş topraktan yapılmış kaplar, ağırşaklar, taş baltaların yanı sıra Hitit periyoduna ilişkin heykeller, milattan sonra 12. ve 13. yüzyıllara ilişkin sırlı seramikler, takılar, azize ikonası, kurşun mühür baskıları ve o periyoda ilişkin hayvan ayak izlerinin bulunduğu 8 asırlık kiremit kesimleri bulundu.
Kadıkalesi’ndeki kilisede devam eden hafriyatlarda son olarak 5. yüzyıldan kalma kutsal su kısmı ortaya çıkarıldı.
Kadıkalesi Hafriyatları Onursal Lideri Prof. Dr. Zeynep Mercangöz, kilisede ortaya çıkarılan yapıyla ilgili araştırmaların sürdüğünü belirtti.
Buldukları kutsal su kısmını benzerlerinden ayıran özellikler olduğuna işaret eden Mercangöz, “Burası kutsal bir su kaynağı, ayazma. Fakat bizim için şimdi net olmayan detayları var. Kelam gelimi o kadar büyük su kanalları oradaki ritüelin çok daha farklı olabileceğini söylüyor bize. Bunu da herhalde vakitle çözebileceğiz” dedi.
“ADETA HAMAM YAPISI GİBİ”
Ayazmaların kiliselerde görülebildiğini lisana getiren Mercangöz, genelde Hristiyan mabetlerinde şifa bulmak ya da ayinler için bu tıp ‘kutsal su’ kaynaklarına muhtaçlık duyulduğunu lakin bu yapının çok daha farklı olduğunu kaydetti.
“Burası kutsal bir su kaynağı. Yapı içinde dolanan su kanalları suyun yalnızca bir çeşme ya da bir kuyudan temin edilmediğini bize gösteriyor. Paralel örneğini şimdilik bilmiyoruz. Münasebetiyle bu manada da tahminen Türkiye’de birinci ve gelecekte de çok daha farklı bilgiler sunacak. Kutsal şifa veren su kaynakları… Bir çeşme ya da bir kuyu lakin böylesine su kanallarıyla adeta hamam yapısı üzere yapının varlığı bilinen bir özellik değil” sözlerini kullanan Mercangöz, ayazmaların bugün hala İstanbul’daki Rum kiliselerinde bulunduğunu belirtti.
Anadolu’da Orta Çağ’dan günümüze kadar çok sayıda ayazma olduğunu anlatan Mercangöz, bulunan su kaynağının ise mimari yapısıyla başkalarından ayrıldığına işaret etti.
Mercangöz, “Hristiyan inananlar için bu kutsal su kaynakları yahut kuyuları şifa sunmakta. Fakat Kadıkalesi’ndeki anıtsal kilisenin altındaki ayazma şimdilik diğer örneğini bilmediğimiz 5. yüzyıldan mimarisiyle epeyce değerli bir yapı. Su kanalları, apsisler içindeki su sistemi… Erken Hristiyanlıktaki bugün bilinmeyen bir ritüelle yani ibadet ile bağlantılı olmalı. Bu detayda araştırmalar hala devam etmekte” diye konuştu. (AA)