Deprem uzmanı Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Ege Denizi’ndeki zelzeleler sonrası gözlerin çevrildiği İzmir’de beklenen zelzele, yıkım eşiği ve yapılması gerekenlerle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
“İZMİR VE MİDİLLİ’DE 6.8-6.9 SARSINTI GELİRSE ŞAŞIRMAM”
Ercan, son günlerde bilhassa Midilli-İzmir ortasında meydana gelen sarsıntıların derde neden olduğunu hatırlatarak, “Midilli’de 5.1 sarsıntı ve sonrasındaki sayıları 500-600’ü bulan depremcikler sürüyor. İzmirliler ‘bundan sonra daha büyük bir zelzele olabilir mi’ diye kaygılanıyor. Bu soruyu yanıtlamak çok güç; olacaktır demek daha kolay. Zira 7-7.2 zelzele beklerken, 6.8 olması, buradaki gücün büsbütün boşalmadığını gösteriyor.
İkisinin ortasındaki güç farkı kapanmadı. Bu demektir ki o bölge hala gergin ve zelzelesi atlatmadı. İzmir ve Midilli’de 6.8-6.9 zelzele gelirse şaşırmam. İzmir’de olursa çok berbat olur. Midilli’de olacak 6.8’lik zelzele ise İzmir’de 6.1 hissedilir.
İzmir’de 6.1’lik bir sarsıntı ne yapar? Aslında bir şey yapmaması gerekir. Lakin evvelki sarsıntılarla yorulan yapılarda direnç eşik bedeli düşmüş olabilir. Bilhassa Bayraklı kesitlerinde evvelki yıkımların etrafında yıkım olursa şaşırtan olmaz” dedi.
“İZMİR’DE ZELZELE SONRASI TSUNAMİ ÇIĞIRTKANLIKTIR”
Halkın olmayan bilgi ve bilgi dışı şeylerle korkutmanın yanlışsız olmadığını söyleyen Ercan, “İzmir’de büyük bir deprem, tsunami olacak sözleri büsbütün çığırtkanlıktır. İzmir’i etkileyecek ana sarsıntı, tuzla kırığından çok İzmir kırığıdır. Bu da Konaktan geçerek Güzelyalı, Göztepe üzerinden Güllübahçe ve Sisam’a uzanan kırıktır. Şayet bu kırık zelzelesi yapacak olursa, bunun büyüklüğü 6 ile 7.1 ortasında olur.
Bornova Ovası Özkanlar ve Meles kısmındaki yapıları çok tesirler. Ben buradan sarsıntı uyarısı yapmıyorum. Yapı uyarısı yapıyorum. Bu bölgelerde daha fazla yapılaşmaya müsaade verilmemesi gerekir” halinde konuştu.
“YIKILAN BİNANIN YERİNE YENİSİNİ YAPMAK CİNAYETTİR”
2020 yılında Sisam Adası zelzelesinde yıkılan yapıların yerine yeni yapılara müsaade verilmesini eleştiren Prof. Ercan, “Yasaya göre bir yerde sarsıntıda yapı yıkıldıysa orası yapı yasaklı alan ilan edilir ve yapılaşmaya müsaade verilmez. İzmir Büyükşehir, Bayraklı belediyeleri ve üniversitelerin buna el koyması, ‘yapmayın bu bir cinayettir’ demesi gerekiyor.
Bana bedavaya konut verseler asla Bayraklı’nın Meles Ovası’nda oturmam. Orada yaşayan insanlara söylediklerim karşıt gelebilir. Onların malı değil, canları bizi ilgilendiriyor. Herkesin seveceği değil, insanların canını kurtaracak şeyleri söylüyorum. Bayraklı’nın zirvelik kısımları var. Yerleşimler, toplu konutlar var. Orada otursunlar” biçiminde konuştu.
“VATANDAŞI ZELZELEDEN MÜDAFAASI GEREKENLER YAPILAŞMAYA MÜSAADE VERİYOR”
Vatandaşı sarsıntıdan koruyacak lokal idareler ile devletin idareleri olması gerekirken, olmayacak yerleri yapılaşmaya açanların tekrar birebir kurumlar olduğunu hatırlatan Ercan, şu tabirleri kullandı: “ Mustafa Kemal Atatürk, ‘Cumhuriyet kimsesizlerin kimsesidir’ dediği üzere, şayet ülkenin iktisadı berbatsa, barınma sorunu bile yaşıyorsa o insanlara zelzele şuuruna erişin, sağlam yerde sağlam yapı yapın demek alay etmek demektir.
Bayraklı’da ya da Elazığ’da, İzmir’de, Gölcük’te, İstanbul’da şayet beşerler sarsıntıdan ölüyorsa bunun hatalısı idarelerdir. Zelzele konusunda 8 kitap çıkardım, birçok bilimci de kitap çıkardı. Bunların kaçı sanki devleti yönetenler tarafından okundu ve uygulandı.
Devletin ve mahallî idarelerin vazifesi kaçak yapıları bulup yıkmak ve yıkım maliyetini de almaktır. Yasa ve yönetmelikler bunu söyler, bunları uygulaması gerekenler, imar barışına izin veriyor. İmar barışı, devletin kasasındaki açığı kapatma için uygulanan bir yoldur.”